Ekmeklik buğday (Triticum aestivum) genotiplerinin gluten kalitesinin glutopik cihazı ile değerlendirilmesi

Bu calisma, 2017-2018 ve 2018-2019 yetistirme sezonunda Bahri Dagdas Uluslararasi Tarimsal Arastirma Enstitusu merkez lokasyonunda kuru ve sulu sartlarda 13 adet ekmeklik bugday genotipi ile yurutulmustur. Deneme ornekleri kepegi ayrilarak ogutulmus ve Glutopik cihazinda Hizli Un Kontrol Metoduna gore (Rapid Flour Check Method) analiz edilmistir. Glutopik verileri maksimum torktan 15 saniye (s) onceki tork (AM), maksimum tork degeri (BEM), maksimum torka kadar gecen sure (PMT), maksimum torktan 15 saniye sonraki tork (PM), protein orani (GPRT), yas gluten (GGLT), enerji degeri (GW), su absorbsiyonu (GSAB), startup enerji (S. enerji) ve agregasyon enerji (A. enerji) olarak belirlenmistir. Ayrica Farinograf su absorbsiyonu (FSAB), Alveograf enerji degeri (AW), yas gluten (YGLT), protein orani (PRT) ve sertlik analizleri (SRT) yapilmistir. Glutopik cihazi verileri ile klasik yontemle yapilan analizler degerlendirilip korelasyonlar incelenmistir. AM ile FSAB r= 0.5579 ve AW r= 0.3580, BEM degeri ile FSAB r= 0.7665, SRT r= 0.4089, YGLT r= 0.3745, PMT ile PRT arasinda r= -0.3583, FSAB arasinda r= -0.6385 P <0.01 duzeyinde onemli korelasyonlar bulunmustur. GPRT ile PRT arasinda r= 0.3592, GGLT ile YGLT arasinda r= 0.3506, GW ile AW arasinda r= 0.3919, GSAB ile FSAB arasinda r= 0.8280 P <0.01 duzeyinde onemli iliski oldugu belirlenmistir. Glutopik cihazinda elde edilen ozellikler ile FSAB arasinda yuksek korelasyon belirlenirken PRT, YGLT, AW arasinda da onemli korelasyon oldugu belirlenmistir. PMT degeri ile diger ozellikler arasinda negatif iliski oldugu belirlenmistir. Bu veriler dogrultusunda ekmeklik bugday genotiplerinin gluten kalitesinin degerlendirilmesinde, az ornekle kisa surede analiz gerceklestirildiginden Glutopik cihazi kullaniminin kolaylik saglayacagini soyleyebiliriz.