Social marketing of “mask-wearing”, “physical distancing” and “staying at home” during the COVID-19 pandemic: a study from Turkey

Amac: Şirnak ilinin bir ilcesinde Yeni Koronavirus Hastaligi (COVID-19) ile mucadele etmek icin, bir sosyal pazarlama kampanyasi ile disari cikan insan sayisini azaltmayi ve maske giyen kisi sayisini arttirmayi amacladik. Yontem: Kampanyaya 2020 yili Haziran ayinin basinda basladik. Oncelikle toplumdaki inanc/algilari belirlemek icin cesitli kaynaklardan elde ettigimiz verileri Saglik Inanc Modeli cercevesinde siniflandirdik. Kampanyamizda kullandigimiz mesajlari bu veriler uzerinden belirledik. Temel mudahalemiz gunde iki defa ilcenin kalabalik caddelerine gidip dukkan dukkan gezerek insanlara maske, mesafe ve evde kalma ile ilgili onerilerde bulunmakti. Hedef davranislarin toplum icinde nasil yayildigini belirlemek icin “yeniligin yayilimi” teorisinden faydalandik. Objektif bir degerlendirme icin ana caddelerden birindeki bir mobese kamerasindan gunluk olarak gecen kisi sayisini ve maske takma durumunu bir ay boyunca degerlendirdik. Bulgular: Bir aylik kampanyanin sonunda disari cikan kisi sayisinda %30 azalma ve maske takan kisi sayisinda %69 artma tespit ettik. Insanlar oncelikle maske tasimaya basladi, daha sonra gercekten kullanmaya basladi. Bu davranislardaki anlamli degisiklik bir haftanin sonunda gerceklesti. Yaklasik 10 gun icerisinde onemli bir kitleye ulasti ve daha sonra doygunluga eristi. Sonuc: Toplum katilimi, bulasici hastaliklar ve pandemi ile mucadelede hayati bir onem tasimaktadir. Sik uyari ve hatirlatmalar saglik davranislarini tesvik etmede etkili yontemler olabilir.