بررسی میزان آمادگی، آگاهی و آسیب پذیری خانوارهای استان فارس در مواجهه با زلزله؛ یک مطالعه مقطعی

مقدمه: کشور ايران جزء 10 كشور بلاخيز جهان است و بر اساس گزارش سازمان جهاني بلايا، رتبه نخست را از نظر بيشترين تعداد موارد مرگ و میر به دنبال زلزله دارد. از طرفی استان فارس (جنوب ایران) يكي از لرزه ‌خیزترین نواحی کشور ایران بشمار می‌رود. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت آمادگی خانوارهای استان فارس در برابر زلزله طراحی و انجام گرفته است. روش کار: در این پژوهش مقطعی جامعه آماری مورد مطالعه کلیه خانوارهای شهرهای زلزله‌ خیز استان فارس بودند که با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ ای تایید شده توسط مرکز تحقیقات هلال احمر شیراز حاوی اطلاعات دموگرافیک، وضعیت آمادگی، آگاهی و آسیب پذیری خانوارها در برابر زلزله  استفاده شد. پرسشگرهای آموزش دیده با مراجعه به منازل با سرپرست خانوار از طریق مصاحبه پرسشنامه ها را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت. يافته ها: 500 خانوار در این مطالعه شرکت کردند که میانگین سنی سرپرستان این خانوار 06/13± 5/47 بود (95 درصد مرد).  38 درصد از خانوارهای شرکت کننده در مطالعه بسته های مورد نیاز در مواقع اضطراری را در منازل خود داشتند. میانگین کل نمره آمادگی، آگاهی و  میزان آسیب پذیری خانوارها در مقابل زلزله به ترتیب 27/3 ± 4/13، 37/1 ± 03/5 و 43/6 ± 61/27 بود. بین تحصیلات سرپرست خانوار و شرکت در جلسات آمادگی ارتباط معناداری وجود داشت (008/0 > p)، ولی بین سن (26/0 = p) و جنس (3/0 = p) سرپرست خانوار و شرکت در جلسات آمادگی ارتباط معناداری وجود نداشت. نتيجه گيری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که اکثر خانوارها آمادگی و اطلاعات کافی به ‌منظور مقابله با زلزله را نداشتند و آسیب‌پذیری نسبتا بالایی نسبت به خطرات احتمالی زلزله داشتند. لذا در كنار اطلاع ‌رسانی دقيق به مردم، افزايش سطح آگاهي آنها جهت مقابله با خطرات ناشي از زلزله و کم كردن خسارات ناشي از آن ضروری به نظر میرسد. همین‌طور برگزاری مانورهای امادگی در افزايش ميزان آمادگي می تواند بسيار مؤثر باشد.