Terug naar de historische werkelijkheid

Als auteur een antwoord formuleren op twee tegenstrijdige recensies van eenzelfde boek is geen sinecure. De ene recensent (T. Duffhues) blijkt te apprecieren hoe de auteur de gronden en de mechanismen van een verzuilde politiek heeft blootgelegd; de andere (H. Righart) duwt auteur en boek regelrecht in de verzuilde hoek. De waarheid tussen beide uitersten ligt mijns inziens niet zomaar in het midden, maar in de geschiedenis zelf die, evenals het boek, door de tweede recensent op een spijtige manier geweld wordt aangedaan. Enkele vergelijkingen tussen de Belgische en de Nederlandse landbouwhistorie kunnen hierbij verhelderend werken. Duidelijkheidshalve verdeel ik het antwoord op beide besprekingen in drie kapitteltjes: eerst volgen twee reacties op losse objecties; het derde onderdeel is mijn piece de resistance in dit debat.