Klasične teorije emocija u svjetlu suvremenih empirijskih spoznaja

Knjiga “Klasicne teorije emocija u svjetlu suvremenih empirijskih spoznaja” je strukturirana u sest poglavlja. U uvodnom dijelu su elaborirani koncepti emocija, afekt i raspoloženje. Afekt predstavlja nadređeni pojam koji obuhvaca emocije i raspoloženje. Prema tome, emocije bi predstavljale intenzivna afektivna stanja koja traju nekoliko sekundi, dok je raspoloženje difuzno stanje slabijeg intenziteta koje može trajati. S obzirom da su u knjizi u fokusu emocije, u tekstu koji slijedi su detaljno objasnjeni najvažniji teoretski pristupi koji objasnjavaju emocije i njihove manifestacije. Tradicionalni pristupi emocijama upotpunjeni su novim paradigmama, te dokumentirani brojnim empirijskim spoznajama, prvenstveno eksperimentalnim dokazima. U knjizi je najprije predstavljena teorija Williama Jamesa, koji je smatrao da emocionalne reakcije prethode i uvjetuju subjektivni doživljaj. Njegovo stajaliste je osporavano od strane Waltera Cannona, koji je pretpostavio da se ove dvije komponente javljaju simultano. Iako novija istraživanja daju prednost Jamesovom tumacenju bitno je naglasiti da niti James, niti Cannon ne odgovaraju na fundamentalno pitanje nastanka emocija. Obje teorije su zapostavile ulogu kognitivnih procjena i kontekstualnih faktora u nastajanju emocija. Interes za psihologiju emocija oživljen je sezdesetih godina proslog stoljeca kada je Schachter znanstvenoj zajednici “ponudio rjesenje” debate između Jamesa i Cannona. Njegova teorija poznata kao dvofaktorska teorija emocija polazi od pretpostavke da su dva faktora kljucna za pobuđivanje i nastanak emocija, a to su: fizioloska aktivacija i kognitivna interpretacija. Slijedi teorija facijalnog feedbacka koja polazi od pretpostavke da facijalne ekspresije mogu determinirati nase emocionalno stanje. U skladu sa ovom hipotezom, istraživanja su dosljedno pokazala da eksperimentalne manipulacije facijalnih ekspresija doista moduliraju ili induciraju odgovarajuce emocije. Teorije procjene (peto poglavlje) odgovaraju na ulogu kognitivnih procjena u objasnjenju emocionalnih manifestacija. U konacnici, teorija emocionalne kontaminacije zagovara ideju da osobe imaju sklonost da oponasaju i usklađuju ponasanje sa motorickim i verbalnim reakcijama, facijalnim ekspresijama, intonacijom glasa, tjelesnim pozama i pokretima drugih osoba.