Ondernemingen waar ploegenarbeid wordt verricht: Modern Times in fiscalibus?

Sinds 2004 kunnen ‘ondernemingen waarin ploegenarbeid wordt verricht’ onder bepaalde voorwaarden genieten van een gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing. Deze maatregel, geintroduceerd ten tijde van de herstructureringen binnen Ford Genk, geldt als een tegemoetkoming voor de extra kosten die ploegenarbeid met zich meebrengt. Ondanks dat het toepassingsgebied onder invloed van de Europese regels inzake staatssteun niet beperkt is tot klassieke productiebedrijven, blijkt het in de praktijk voor andere sectoren echter niet eenvoudig om toepassing te maken van deze fiscale steunmaatregel. Hoewel de vrijstelling een significante budgettaire kost met zich meedraagt en een substantiele economische impact heeft, brengen de toepassingsvoorwaarden immers dagelijks praktische problemen met zich mee voor belastingplichtigen. De afgelopen jaren kreeg de fiscale definitie van ploegenarbeid – soms op tegenstrijdige wijze – steeds verder vorm in parlementaire vragen, voorafgaande beslissingen en meer recent ook in de rechtspraak. Op 19 januari 2021 deed het hof van beroep te Antwerpen uitspraak in de VAB-zaak over de reikwijdte van de definitie van ploegenarbeid. Pechverhelpingsdienst VAB maakt immers al jaren gebruik van het fiscale regime voor ploegenarbeid. Onterecht, volgens de fiscus en het hof. Diezelfde dag oordeelde het hof van beroep ook over de toepassing van ploegenarbeid voor buschauffeurs. In deze bijdrage wordt naar aanleiding van deze recente rechterlijke uitspraken een overzicht gegeven van de fiscale interpretatie van ploegenarbeid, gaande van een (noodzakelijkerwijs) initieel ruim toepassingsgebied, over een zeer strikte interpretatie ervan in een parlementaire vraag naar een meer economische invulling door de voornoemde rechtspraak en rulingcommissie. Op basis van deze evolutie krijgt de lezer een duidelijk overzicht over de concrete draagwijdte van de schijnbaar eenvoudige maar in realiteit oneindig interpreteerbare definitie van “werk verricht in minstens twee ploegen van minstens twee werknemers, die hetzelfde werk doen zowel qua inhoud als qua omvang en die elkaar in de loop van de dag opvolgen zonder dat er een onderbreking is tussen de opeenvolgende ploegen en zonder dat de overlapping meer bedraagt dan een vierde van hun dagtaak”.