TÜRKİYE’DE CÖNKLER ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALARA DAİR

Milletlerin gelecegi, bugunun ve dunun degerleri uzerine kurulur. Saglam bir gelecek olusturmak icin, dune ait kulturel unsurlarin gun yuzune cikarilip degerlendirilmesi gerekir. Turk halk kulturu ve edebiyati sahasinda gecmise ait degerleri barindiran en onemli eserlerden birisi de conklerdir. Olusumunu ve gelisimini halkin icinde tamamlayan, zamanin tum olumsuz sartlarina direnerek gunumuze kadar gelebilen conkler, Âsik edebiyati, Tasavvuf edebiyati, Halk edebiyati, Halk bilimi ve Klasik edebiyat gibi edebiyat biliminin farkli dallarina kaynaklik ederler. Genelde halk sairlerinin siirlerini ihtiva etmekle birlikte yer yer Klâsik edebiyatimiza mensup sairlerin siirlerini de ihtiva eden conklerde, halkin tarihi, yasam bicimi, gelenek gorenek ve inanislarina dair de bircok malzeme bulunur. Bu bakimdan conkler, sozlu edebiyat arastirmalarinda yeni malzemeler cikarma ve bu malzemeleri arastirmacilarin dikkatlerine sunma da onem arz ederler. Conklerin, ic ve dis ozellikleri arastirmacilar tarafindan incelendiginde, Turk kulturu, tarihi, edebiyati ve sanatina dair bircok onemli bilgiye ulasilabilir. Bu acidan conklerdeki siirlerden hareketle devrin siir anlayisi, populer sairleri / siirleri, edebi zevki, saz sairlerinin ya da divan sairlerinin hic bilinmeyen siirlerine de ulasilabilir. Zengin dil ozellikleri ile conkler, yazildiklari devirlerin agiz ozelliklerini, mahalli kelime, deyim ve atasozlerini de barindirirlar. Dolayisiyla conkler, gecmisten gunumuze Turk dilinde ortaya cikan degismeleri de gosteren kaynak niteliginde eserlerdir. Deyim yerindeyse conkler Halk siirimizin ozu, gozesi ve ayni zamanda butun bir birikimi, hazinesidir. Turk edebiyatinin en onemli yazili kaynaklarindan olan conkler uzerine bugune kadar bircok calisma yapilmistir. Yapilan calismalarda conkler, sekil, muhteva, onem gibi farkli acilardan incelenmis ve ele alinmistir. Bu yazida Turkiye’de conkler uzerine yapilan yayimlarin, belli baslilari hakkinda, calismalarin yayim yillari esas alinarak ozlu tanitimlari yapilmaya calisilmistir. Anahtar Kelimeler: Conk, conklerin onemi, yazili kaynak, Turk halk kulturu, Turk edebiyati.