بررسی تأثیر مکمل یاری خوراکی ﺑﺮهﻣﻮم بر فاکتورهای التهابی اینترلوکین ۶ و اینترلوکین ۱۷ در بیماران مبتلابه دیابت نوع دو

چکیده: زمینه و هدف: دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های اندوکرین با اتیولوژی مالتی فاکتوریال است. مطالعات بسیاری گزارش کرده‌اند که افزایش پروفایل‌های متابولیک، فاکتورهای التهابی و بیومارکرهاي استرس اکسیداتیو می‌تواند منجر به پیشرفت دیابت نوع ۲ شود. با توجه به اهمیت این بیماری و پیشگیری از عوارض و هزینه‌های هنگفت درمان در این بیماران و با توجه به مثبت بودن نتایج در بیشتر مطالعات حیوانی و برخی مطالعات انسانی درزمینه بررسی اثرات ضدالتهابی ﺑﺮهﻣﻮم بر بیماران دیابتی، مطالعه حاضر باهدف بررسی اثر ﺑﺮهﻣﻮم بر فاکتورهای التهابی بیماران دیابتی انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه کنترل‌شده تصادفی دوسوکور کنترل‌شده با دارونما، ۶۰ بیمار واجد شرایط ورود به مطالعه، به‌طور تصادفی به ۲ گروه مداخله (۳۰ نفر) و دارونما (۳۰ نفر) تقسیم شدند. گروه مداخله ۱۵۰۰ میلی‌گرم ﺑﺮهﻣﻮم روزانه به‌صورت ۳ کپسول ۵۰۰ میلی‌گرمی در ۳ وعده و گروه پلاسبو ۳ عدد کپسول ۵۰۰ میلی‌گرمی حاوی آرد گندم که ازنظر مشخصات ظاهری کاملا مشابه ماده مورد مداخله بود دریافت نمودند. پس از ۸ هفته شاخص‌های التهابی اینترلوکین ۶ و اینترلوکین ۱۷ در پلاسمای افراد شرکت‌کننده با استفاده از کیت مخصوص و به روش الایزا اندازه‌گیری شد. در پایان داده‌ها با استفاده از نرم ابزار SPSS نسخه 20 و آزمون Test Paired Samples t- آنالیز گردید. ﻧﺘﺎﯾﺞ به‌صورت ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ± اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ از آزﻣﻮن ﺗﯽ زوﺟﯽ و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﯿﻦ گروه‌ها از آزﻣﻮن ﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ. ﺳﻄﺢ معنی‌دار آﻣﺎري ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﻪ آزمون‌ها 05/0 p< در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، دو ﮔﺮوه ازنظر ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳﻦ، وزن، BMI، دوز داروي ﮐﺎﻫﻨﺪه ﻗﻨﺪ ﻣﺼﺮﻓﯽ (متفورﻣﯿﻦ)، ﻣﺪت اﺑﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ و ﻣﯿﺰان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. ۸ هفته پس از مداخله، بر اساس اين نتايج سطح اینترلوکین ۶ در گروه ﺑﺮهﻣﻮم pg/ml ۰۱/۱ کاهش داشته است (۰۳۱/۰=P) اين در حالی است که در گروه دارونما ميزان اینترلوکین ۶، pg/ml ۰۷/۰ افزايش نشان داد. در پايان مطالعه فعاليت اینترلوکین-۱۷ در گروه ﺑﺮهﻣﻮم کاهش چشمگیر برابر با pg/ml ۷۵/۲ نشان داد )015/0(P=. بااین‌حال در گروه دارونما افت جزئی در فعاليت اینترلوکین ۱۷ مشاهده گرديد (۰۱۸/۰=P). همچنین مقایسه بين دو گروه ﺑﺮهﻣﻮم و دارونما ازنظر فاکتورهای التهابی IL-6 و IL-17 تفاوت معنادار نشان می‌دهد. بحث و نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر اثربخشی مکمل بره موم بر وضعیت عوامل التهابی در مقایسه با دارونما در مدت 8 هفته در بیماران مبتلابه دیابت نوع 2 موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف روزانه 1500 میلی‌گرم بره موم به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای باعث کاهش عوامل التهابی IL-6 و IL-17 در بیماران دیابتی در پایان مطالعه می‌شود. حال با توجه به نتیجه‌بخش بودن بره موم ایرانی در این مطالعه و تائید نتایج مطالعه حاضر شاید بتوان بره موم را به‌عنوان یکی از درمان‌های کمکی مفید در این بیماری، به‌منظور کنترل دیابت و کاهش بیماری‌زایی و میرایی در این بیماران مورداستفاده قرارداد. واژگان کلیدی: ﺑﺮهﻣﻮم، ديابت نوع دو، اینترلوکین 6، اینترلوکین 17، فاکتورهای التهابی.