‘NEŞRÜ’L-ARF’ ADLI RİSALESİ BAĞLAMINDA İBN ÂBİDÎN’İN ÖRF ANLAYIŞI

Son donem Osmanli ulemasindan Ibn Âbidin’in orfe dair yazdigi Nesru’l-arf fi binâi ba’di’l-ahkâm ale’l-orf adli risalesi orf konusuyla ilgili olarak zikredilebilecek en onemli eserlerdendir. Ibn Âbidin bu risaleyi, hâkimin fetva verirken dikkat etmesi gereken hususlari iceren manzum eseri Ukud-u resmi’l-mufti uzerine yazdigi Şerhu manzumeti Ukudi resmi’l-mufti adli serhten sonra, orf konusunu izah etmeye duydugu ihtiyaca binaen kaleme almistir. Ibn Âbidin bu risalede hukuki bir delil olarak orfun, diger deliller ve Hanefi fetva usulunde dayanak kabul edilen Zahiru’r-rivaye karsisindaki konumunu ele almakta, hukum vermede orfun belirleyici durumuna dikkat cekmektedir. Onun orfe mesruiyet kazandirmadaki asil hareket noktasi, muctehit imamlarin bugun yasamalari durumunda toplumun orfunu dikkate alarak farkli sekilde hukum verecek olmalarina dair kuvvetli inancidir. Diyebiliriz ki Ibn Âbidin, geleneksel mezhep anlayisinin temellerine dokunmadan Islam’i modern hayata dahil etmeyi basaran bir formul one surmustur.