Konjenital Kızamıkçık Eliminasyon Programı Sürerken Manisa İlinde Kızamıkçık Seroprevalansı, 2014

Giris-Amac: Kizamikcik, cocukluk caginda hafif seyreden dokuntulu bir hastaliktir. Gebelik doneminde ise dusuk, olu dogum ya da isitme, goz ve kalp anomalileri ile seyreden “konjenital kizamikcik sendromu” gibi istenmeyen sonuclara yol acmaktadir. Dunya Saglik Orgutu’nce yurutulen “konjenital kizamikcik eliminasyon programi” kapsaminda Turkiye’de kizamikcik asisi, cocukluk cagi asi takvimine 2006'da alinmis ve Kizamik-kizamikcik-kabakulak asisi olarak birinci ve yedinci yaslarda uygulanmaktadir.  Ayrica 2007-2008’de ilkokul 2. siniftan lise son sinifa kadar olan ogrencilere tek doz kizamikcik asisi yapilmistir. Kizamikcik asilamasinda kapsayiciligin yuksek tutulmasi gereklidir. Kapsayicilik oranlarinin dusuk olmasi durumunda hastalik yasi ileri kayacak, dogurganlik cagina ulasan kadinlarda duyarli populasyonda artis olacak, bu da “paradoksal etki” denilen daha fazla konjenital kizamikcik sendromlu bebegin dogmasina yol acacaktir. Bu nedenle kapsayicilik oranlarinin ve yasa ozel seroprevalansin izlenmesi onerilmektedir. Bu calismanin amaci, Manisa ilinde kizamikcik seroprevalansinin saptanmasi ve sosyal belirleyicilerle iliskisinin incelenmesidir. Yontem: Bu kesitsel calisma, “Manisa’da Asi Ile Onlenebilen Bazi Hastaliklarin Seroprevalansinin Belirlenmesi, 2014’' calismasi kapsaminda Manisa Halk Sagligi Mudurlugu isbirligiyle yurutulmustur. Calismanin evrenini Ekim 2013’te Manisa Ili Aile Hekimligi Bilgi Sistemi’ne (AHBS) kayitli olan iki yas ustu bireyler (N=1.317.917) olusturmustur. Beklenen en dusuk seronegatiflik %2.0, mutlak hata payi %0.75 varsayilarak, %95 guven duzeyinde ulasilmasi gereken en az ornek buyuklugu 1337 kisi olarak hesaplanmis (Open-Epi); calismada ulasamamaya bagli hatayi azaltmak icin bu sayiya %30 yedek eklenerek ornek buyuklugu 1740 olarak belirlenmistir. Ornek, Manisa AHBS’ye kayitli nufustan Oracle programi kullanilarak basit rastgele yontemle secilmis, veriler Mart-Haziran 2014’de aile sagligi merkezlerinde (ASM) toplanmistir. Katilimcilardan aydinlatilmis yazili onam alinarak anketorler tarafindan yuz yuze gorusmeyle anket formu doldurulmus, ASM saglik personeli tarafindan serum ornekleri alinmistir. Calisma Dokuz Eylul Universitesi Klinik Arastirmalar Etik Kurulu’nca onaylanmis (2013/26-01) ve Dokuz Eylul Universitesi Rektorlugu Bilimsel Arastirma Projeleri Birimi tarafindan desteklenmistir. Bagimli degiskeni kizamikcik seropozitifligi olan calismada bagimsiz degiskenler, yas, cinsiyet, ikamet yeri (kir/kent), oda basina dusen kisi sayisi, yillik kisi basi esdeger gelir, ogrenim duzeyi ve meslek grubudur. Ozgul antikorlar Euroimmun-ELISA IgG testiyle arastirilmistir. Kantitatif test sonuclari 0.05). Dogurganlik cagindaki 15-49 yas grubu kadinlarda %98.0 (%95GA:96.13-99.13) seropozitiflik saptanmistir. Seropozitiflik ile yas, cinsiyet, ikamet yeri, oda basina dusen kisi sayisi, yillik kisi basi esdeger gelir, ogrenim duzeyi ve meslek grubu arasinda anlamli iliski saptanmamistir (hepsi icin p>0.05). Sonuc ve Oneriler: Arastirma grubunda kizamikcik bagisikligi tama yakindir. Kizamikcik seroprevalansiyla sosyal belirleyiciler arasinda iliski saptanmamistir. Rutin asi takvimine gore asilanmis olan 2-9 yas grubunda ve tek doz okul asilamasi uygulanan 10-19 yas grubunda da yuksek bagisiklik duzeyi saglanmistir. Dogal yolla bagisiklik kazanmis olan 20 yas ve uzeri grupta seropozitifligin yuksek olmasi ise erken yaslarda semptomsuz ya da hafif gecirilen hastaligin rutin asi programina alinmasinin sonuclarinin yakindan izlenmesini gerektirmektedir. Paradoksal etkiden kacinmak icin yuksek kapsayicilik surdurulmelidir. Bizim sonuclarimiz ulkenin batisindaki bir ilin sonuclarini yansitmaktadir. Eliminasyon programinin etkisi ve duyarli nufusun belirlenmesi amaciyla benzer calismalarin diger bolgelerde de yapilmasi ve belirli donemlerde tekrarlanmasi gereklidir. Anahtar Sozcukler: Kizamikcik, seroprevalans, Manisa