Varend ontgassen door de binnenvaart : In hoeverre is er voldoende capaciteit in Nederland beschikbaar

markdownabstractBevindingen puntsgewijs 1. Binnen Nederland is in 2017 sprake van stagnatie rond het ontgassingsdossier. Partijen wachten op elkaar waardoor er weinig voortgang wordt geboekt. Er is momenteel simpelweg onvoldoende ontgassingscapaciteit. Wrijving tussen de vergunningstechnische en de ambtelijke kant is een probleem, maar er zijn ook twijfels of de kwaliteit van de verschillende technische systemen die in ontwikkeling zijn voldoende is. 2. Internationaal is in 2017 beleidsmatig belangrijke voortgang geboekt met het tot stand komen van de CDNI-bepalingen inzake de behandeling van gasvormige restanten van vloeibare lading. 3. Het ministerie van I en W en provincies hebben een Taskforce ingesteld in 2017 met drie opdrachten: (a) kom van een provinciale naar een landelijke aanpak, (b) breng de ontgassingscapaciteit op orde en (c) regel toezicht en handhaving. Het is van belang dat deze taskforce niet te omvangrijk wordt omdat dit ten koste zal gaan van de slagvaardigheid. 4. Het dedicated en compatibel varen is in potentie een belangrijke alternatieve oplossing in het voorkomen van ontgassen, waarvan onderzoekers een goede potentie voorzien. Het volume dedicated en compatibel varen is volgens alle geconsulteerde partijen toegenomen, maar statistieken ontbreken. Wel zijn commerciele motieven van verladers nog steeds een barriere en ontbreekt een gedetailleerde compatibiliteitslijst. Er wordt gewaarschuwd om op voorhand geen overspannen verwachtingen te hebben over de mate van compatibel en dedicated varen. 5. De stand van zaken van het aanbod van ontgassingsinstallaties is niet duidelijk. ATM te Moerdijk is de enige aanbieder van een vaste algemeen toegankelijke installatie. Daarnaast is sprake van een groot aantal private installaties bij bedrijven. Deze zijn vaak dedicated voor specifieke toepassingen bij bedrijven, varieren sterk naar capaciteit en leeftijd en de capaciteit is ook afgestemd op het eigen gebruik van deze bedrijven. Een helder overzicht ontbreekt. 6. Om vast te stellen wat de toekomstige capaciteit van een ontgassingsinfrastructuur in het CDNI-gebied is moet duidelijk zijn in hoeverre dedicated en compatibel varen daadwerkelijk kan worden versterkt en in hoeverre bestaande private installaties voor derden toegankelijk zijn. 7. Voor de op- en overslagbedrijven zijn er gegronde redenen om de aanwezige ontgassingcapaciteit niet beschikbaar te stellen voor de ontgassing van de binnenvaart. Argumenten zijn o.a. een schaarste aan aanlegsteigers, technologische beperkingen, onvoldoende mogelijkheden om een kloppende business case te maken en het niet verantwoordelijke willen/kunnen zijn voor lading van derden (compliance). 8. Handhaving kan op twee manieren worden gerealiseerd. Ten eerste door contractuele helderheid te schepen tussen de verantwoordelijkheid van vervoerder en verlader, ten tweede door toepassing van e-noses of sensoren. In het CDNI-verdrag wordt voor de eerste optie gekozen. 9. Ondervraagde experts zijn overigens sceptisch en verwachten dat de gevraagde helderheid waarin het ontgassen nadrukkelijk zichtbaar wordt gemaakt in de praktijk zal verdwijnen in lange termijn ‘all-in’ contracten. Commerciele druk blijft leidend. 10. Technologische ontwikkelingen blijven achter wegens het ontbreken van duidelijke markten door het uitblijven van duidelijk beleid en de mogelijkheid om te blijven ontgassen op open water. Handhaving en boetes worden in de praktijk niet toegepast. 11. Om te technische mogelijkheden te versnellen achten de voor dit onderzoek ondervraagde bedrijven de oprichting van een tweede Taskforce, gericht op het versnellen van technologische ontwikkeling en implementatie van groot belang. Daarbij gaat het zowel om maatregelen voor de korte als lange termijn en moet aandacht voor een proeftuin worden gegeven voor het testen van installaties. 12. Bij ontgassingsinstallaties is het belangrijk om installaties te certificeren en te streven naar standaardisatie. Voorts is een meetprotocol noodzakelijk om te constateren of een schip daadwerkelijk ontgast is. Ook hier is het noodzakelijk om voor de meetinstrumenten uit te gaan van een standaard waardoor de metingen ook betrouwbaar zijn. Daarnaast is het belangrijk om een classificatiesysteem voor te ontgassen stoffen te hebben.