Gemeentelijke besluitvorming warmtenetten Lessen op basis van casussen

Om de Nederlandse ambities voor verduurzaming te bewerkstelligen zal volgens projecties in de komende 30 jaar een groot deel van de warmtevraag in de gebouwde omgeving moeten worden ingevuld met behulp van warmtenetten (PBL, 2019). Gemeenten hebben in het vormgeven van de warmtetransitie een regierol gekregen (Rijksoverheid, 2019). In dit rapport worden op basis van lopende casussen bij gemeenten vragen beantwoord over proces, gemaakte afspraken, kosten en businesscases, en mogelijk te nemen beleidsmaatregelen. Voor dit onderzoek heeft de stuurgroep – bestaande uit het ministerie van BZK, EZK, de VNG en het IPO – enkele inventariserende vragen opgesteld. De centrale vragen in het onderzoek over het proces zijn: 1 Hoe hebben gemeenten de keuze voor een warmtenet gemaakt? 2 Hoe is de keuze voor een warmtebedrijf tot stand gekomen? 3 Hoe is het aanbestedingsproces ingericht? 4 Welke partijen spelen een rol in de keuze voor een warmtenet? 5 Hoe is het verzorgingsgebied bepaald? 6 Wat is de rol van innovatie in de toekomstige warmtevoorziening? 7 Welke afspraken zijn er over tussentijdse sturing vanuit de gemeente en assets na afloop van het contract? Om de kosten in beeld te brengen zijn de volgende vragen geformuleerd: 8 Wat zijn de kosten van de verschillende onderdelen van het warmtenet? 9 Kunnen leveranciers transparant zijn over de kosten met de gemeente? 10 Heeft de regiestructuur van de gemeente invloed op de kosten en welk effect heeft het gekozen verzorgingsgebied op de businesscase? Voor het beantwoorden van de vragen zijn zes casussen aangedragen door de VNG. Het betreft een kort onderzoek in de periode september-oktober 2019 waarin door middel van een vragenlijst, een of twee interviews en een invulsheet informatie van gemeenten is verkregen over het proces wat zij doorlopen. Dit korte onderzoek over maar 6 gevallen schetst uiteraard geen representatief beeld voor Nederland. Bovendien is het, conform de opdracht, alleen gericht op ervaringen van gemeenten, er is niet gesproken met andere stakeholders zoals afnemers van warmte, woningcorporaties en warmtebedrijven.1 Niettemin geven deze 6 casussen een goede indicatie van de problematiek waar de gemeenten tegen aan lopen bij de ontwikkeling van een warmtenet in hun gemeente.