Türk Mutfağı’nda Kahvaltıda Tüketilen Çorbalar ve İllere Göre Dağılımı

Corba, saglik acisindan yararli bir yemek turudur. Bircogunun et suyu ile hazirlanip terbiye edilmesi nedeniyle besin degeri yuksektir. Tarihte corba, Farsca “suraba”dan gelme olup, tuzlu sey demek olan “sur” ile as karsiligi olan “aba”nin birlesmesinden meydana gelmistir ve gunumuzde “corba” olarak ifade edilmektedir. Ayrica corbanin tarihinin gecmise dayandigina dair tarihte bircok metin bulunmaktadir. Turk mutfaginda corbanin yeri diger mutfaklara gore daha farklidir. Bati ulkelerinde istah acici ve ana yemek olarak tuketilen corbalar, genellikle Turk mutfaginin girisini olusturmakla birlikte, geleneksel mutfak kulturunde uc ogunde yer alabilen bir yemek cesididir. Besleyici ve doyurucu ozellikleri nedeniyle Anadolu’da hâlâ ozellikle kisin sabah kahvaltisinda tuketilmektedir. Turkler, mutfak konusunda zengin bir kulture sahiptirler. Bu kultur icerinde corbalar dikkate degerdir. Turk mutfaginin uzun tarihi gecmisi ve mutfak kulturunun etkilesim icerisinde oldugu genis cografya neticesinde oldukca cesitli ve farkli ozelliklerde corbalar barindirmasi onemli gorulmektedir. Bu calismanin amaci, Turk mutfaginda gecmisten gunumuze degin onemli bir yere sahip olan corbalarin kahvaltida tuketimlerini ve kisa tariflerini ortaya koymaktir. Calismada, Turk mutfaginda kahvalti kulturu ile kahvaltida tuketilen corbalar yazili ve sozlu kaynaklardan derlenerek hazirlanmistir. Elde edilen bilgiler ile corbalar ve tuketildikleri iller alfabetik olarak siralanmistir. Bu corbalar sirasiyla; Aci, Arabasi, Arpacik, Ayranli Yarma, Baklali Yarma, Bugday, Bulamac, Bulgur, Catal, Dil-Paca, Dug (Dugurcuk Asi), Dugun, Ekmek, Eksili, Ezogelin, Gebol, Girar, Golva, Hamur, Helle, Horre Asi, Ince Bulgur Hasili, Irinti, Iskembe, Kabakli, Kara As (Bugday), Kara Lahana, Kavurmali, Kavut, Kelle Paca Kesme, Kizilcik, Lepe, Lor, Malak, Mercimek (Malhita), Mercimek Herlesi (Toplu Corba), Mercimekli Eriste, Misir, Miyane (Un) (Kavurma Herlesi), Onbes, Olemez, Pancar, Pirinc, Pusruk, Sakala Carpan, Soganli, Sulu Pilav, Sut, Sutlu (Pirinc), Sutlu Bulamac, Sutlu Gendim, Sutlu Goce, (Sutlu) Yarma, Şehriye, Tandir, Tarhana, Toga, Tursu (Fasulye), Ufalamac, Ugmac (Ovmac), Urun, Yaglas, Yesil Mercimek, Yayla, Yogurt(lu) Corbasi, Yogurtlu Manti ve Yogurtlu Taze Fasulye corbasidir. Ayrica calismada bu corbalarin karakterlerini ortaya koyacak bicimde kisaca tarifleri verilmistir. Yorelere gore kahvaltida tuketilen corbalarin dagilimini gosterebilmek icin ise bir harita olusturulmustur. Calismanin sonucunda, Turkiye’de tarhana basta olmak uzere mercimekli, unlu, yogurtlu, sutlu, bulgurlu, hamurlu corbalar ile kelle paca corbasinin kahvaltida yaygin olarak tuketildigi gorulmektedir.