MIKROSKOPSKA ISTRAŽIVANJA VUNSKIH VLAKANA PRAMENKE U CILJU KVALITETNIJEG RAZVRSTAVANJA SIROVE VUNE

U Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, kao i vecini zemalja Balkana, vuna predstavlja veliki ekoloski problem. Nakon striže ovaca, farmeri obicno ostavljaju vunu na mjestima striže sto predstavlja tesko razgradiv otpad organskog porijekla. Otkupna cijena takve, netretirane vune je veoma mala kao i njen kvalitet. Istraživanjem smo pokusali skrenuti pažnju na kvalitet vunskih vlakana pojedinih dijelova tijela, sa jednog drugog aspekta, sto je u konacnici veoma bitno u tekstilnoj industriji i selekciji vune u daljoj preradi. Kutikulu cine orožale celije, ljuspice, koje se nalaze na povrsini runskih vlakana. Jedna od znacajnih uloga kutikule je zastitna. Naime, kutikula stiti vunsko vlakno od razlicitih vanjskih inzulta, bilo mehanickih, fizicko-hemijskih (kao sto je isparavanje amonijaka u lose održavanim nastambama i sl.), koji mogu ostetiti runo, te ga na taj nacin uciniti manje kvalitetnim. Na istraživanim uzorcima runskih vlakana ustanovili smo izvjesne razlike u položaju i obliku orožalih ljuspica, zavisno od dijela tijela odakle su uzorkovane. Međutim, mikroskopskom analizom uzoraka uzetih sa korijena repa, ustanovili smo da su ljuspice znatno manjih dimenzija, finije građe u odnosu na raspored i izgled rožnih ljuspica sapi. U radu smo komparirali izgled, raspored ljuspica kutikule, sto je veoma važno u procjeni kvaliteta vune, te njenoj daljoj upotrebi kao sirovine.