Reel Döviz Kuru Şoklarının İhracat ve Dış Ticaret Dengesi Üzerindeki Asimetrik Etkileri: Türkiye İçin NARDL Yaklaşımından Kanıtlar

Bu calismanin amaci, Turkiye’de 2013:01-2020:05 doneminde reel efektif doviz kuru ve secilmis makroekonomik gostergelerin ihracat ve dis ticaret dengesi uzerinde meydana getirdigi asimetrik kisa ve uzun donem etkilerini NARDL yaklasimi ile analiz etmektir. Elde edilen bulgulara gore, pozitif reel kur soklari (TL’nin reel deger kazanci) cok kisa donemde ihracati bir derece arttirmakta, ilerleyen donemlerde ise azaltmaktadir; negatif reel kur soklari (TL’nin reel deger kaybi) ise ihracati kademeli bir sekilde arttirmaktadir. Ara mali ithalati ve AB gelir duzeyi ile ihracat arasinda dogru yonlu asimetrik bir iliski soz konusudur. Ara mali ithalati ihracatin guclu bir asimetrik belirleyicisi iken, AB buyume orani zayif bir belirleyicidir. Diger taraftan, pozitif reel kur soku (TL’nin deger kazanci) dis ticaret dengesinin ilk uc ayda iyilesmesine sonra ise bozulmasina yol acarken, negatif reel kur soku (TL’nin reel deger kaybi) dis ticaret dengesinde kademeli bir iyilesmeye yol acmaktadir. Bununla birlikte, uzun donemde dis ticaret dengesinin TL’nin deger kayiplarina gosterdigi tepki, TL’nin deger kazancina gosterdigi tepkinin iki katidir. Ayrica, dis ticaret dengesi ile sanayi uretim endeksi arasinda ters yonlu simetrik bir iliski soz konusu iken dis ticaret hadleri ile pozitif yonlu asimetrik iliskilidir. Ancak, dis ticaret hadlerinin Turkiye aleyhine degismesi durumunda dis ticaret dengenin gosterdigi reaksiyon, hadlerin Turkiye lehine degismesi durumunda gosterdigi reaksiyondan daha fazladir. AB buyume orani ise dis ticaret hadlerinin zayif bir belirleyicisidir.