ANKARA SİNCAN TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ ÇALIŞANLARINDA STRESLE BAŞA ÇIKMA DÜZEYİ

GIRIŞ-AMAC: Kisinin ruh sagliginin en onemli etkeni olan stres, bir eylem ya da durumun kisi uzerinde yarattigi fiziksel veya psikolojik zorlanmaya verilen tepkidir. Stres tepkisi, ortamda ne olduguna bagli olarak degil, bireyin olan duruma nasil tepki verdigine bagli olarak ortaya cikar. Calisanlar icin is kosullari onemli bir stres kaynagidir ve saglik calisaninin is yasaminda yasadigi stres sadece kendisini degil ayni zamanda hizmet verdigi kisileri de  olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle; bolgesinde yasayan toplumun sagligini gelistirmeyi ve korumayi on plana alarak saglik hizmetlerini planlayan, uygulayan ve uygulatan bir saglik kurulusu olan ve calisanlarinin is yuku oldukca fazla olan Toplum sagligi merkezinde (TSM); calisanlarin stres nedenlerinin ve bas edip edemediklerinin arastirilmasi yol gostericidir. Bu calismanin amaci; Ankara Sincan toplum sagligi merkezi calisanlarinda stresle basa cikma duzeyinin belirlenmesidir. GEREC-YONTEM: Calisma; Sincan TSM’de Haziran 2013 tarihinde yapilmistir. Calismada kisilerin tanimlayici ozelliklerinin sorgulandigi ve 30 soruluk Stresle Basa Cikma Tarzlari Olcegi’nin bulundugu anket kullanilmistir. Toplam 62 kisiye ulasilmistir. Ulasim yuzdesi 75.6’dir. Stresle Basa Cikma Tarzlari olceginde 4’lu  likert kullanilmistir (0-3 arasi puanlama) ve skorlar 5 alt grup seklinde hesaplanmistir. Aktif tarzlari ‘Sosyal destege basvurma (4 soru)’, ‘Iyimser yaklasim (5 soru)’ ve ‘Kendine guvenli yaklasim (8 soru)’ alt olcekleri, pasif tarzlari ‘Caresiz yaklasim (7 soru)’ ve ‘Boyun egici yaklasim (6 soru)’ alt olcekleri olusturmaktadir. Puanlarin yuksekligi, kisinin o tarzi daha cok kullandigini gostermektedir Istatistiksel analiz olarak; tanimlayici istatistikler, Mann-Whitney-U testi, Kruskal-Wallis testi ve Pearson Korelasyon testi kullanilmistir. p<0.05 anlamli kabul edilmistir. BULGULAR: Incelenenlerin %69.4’u kadin, %69.4’u universite mezunu, %43.6’si ebe-hemsire, %95.2’si evlidir. Calisanlarin %24.6’sinin kronik hastaligi var, %16.1’i sigara kullaniyor ve %17.7’si hayatinda bir kez depresyon gecirmistir. %62.9’u meslegini isteyerek sectigini, %56.5’i meslegini kendisine uygun buldugunu, %38.7’si de meslegi ile ilgili gelecek kaygisi duydugunu belirtmistir. Incelenenlerin %82.3’u fiziki kosullardan memnun olmadigini ifade ederken, %82.3’u ustlerle iliskiden, %93.5’i de arkadaslarla iliskiden memnun oldugunu, %67.7’si de is yukunun normal oldugunu ifade etmistir. Calisanlarin kendine guvenli yaklasim puan ortalamasi 13.7±4.1, caresiz yaklasim puan ortalamasi 10.0±4.2, boyun egici yaklasim puan ortalamasi 6.1±3.4, iyimser yaklasim puan ortalamasi 9.2±2.9, sosyal destek puan ortalamasi 8.1 ±1.8’dir. Depresyon gecirenlerde sosyal destek puani daha yuksektir ve anlamlidir (p=0.007), gecirmeyenlerde ise guvenli yaklasim puani yuksektir ve anlamlidir (p=0.03). Meslegi istemeden secenlerde caresiz yaklasim puani yuksektir ve anlamlidir (p=0.01). Meslegi ile ilgili gelecek kaygisi duyanlarda boyun egici yaklasim puani yuksektir ve anlamlidir (p=0.02). Cinsiyet, egitim, yas gruplari ve ekonomik sikinti cekme durumlari arasinda puanlar bakimindan istatistiksel olarak anlamli fark bulunmamistir.  Korelasyon testine gore meslekte calisma suresi arttikca sosyal destek puani dusmektedir ve istatistiksel olarak anlamlidir (p=0.004). Kurumda calisma suresi arttikca boyun egme puani ve caresiz yaklasim puani artmaktadir ve istatistiksel olarak anlamlidir (sirayla p=0.07 p=0.03). SONUC-ONERI: Sincan TSM calisanlarinin; kisilerarasi iliskilerden memnun oldugu,  stresle basa cikma metodlarindan iyimser yaklasim ve sosyal destek yaklasimini daha cok kullandiklari bulunmustur.. Saglik calisaninin saglikli olmasi, saglik hizmeti alanin sagligini da etkileyecektir. Bu nedenle bu konuda yapilacak calismalar ve calisma sonucuna gore yapilacak duzenlemeler onemlidir.  Anahtar kelime : Toplum sagligi merkezi, saglik calisani, stresle basa cikma tarzlari olcegi