PM10 ve PM2.5 Boyutundaki Atmosferik Partiküllerin Bölgesel, Mevsimsel Değişimlerinin ve Meteorolojik Parametrelerle İlişkilerinin İncelenmesi

Bu calismada, Marmara Temiz Hava Merkezi'ne (MTHM) ait hava kalitesi olcum istasyonlarindan es zamanli olarak PM 10 ve PM 2.5 orneklemesi yapilan Edirne-Kesan, Istanbul-Silivri, Istanbul-Umraniye, Kocaeli-Kandira, Tekirdag-Cerkezkoy, Yalova-Armutlu istasyonlarinda 2017 yilinda olculen PM 10 ve PM 2.5 kutle konsantrasyonlari incelenmistir. Yapilan degerlendirmelerde kirletici konsantrasyonlarinin mevsimsel ve gunluk degisimleri izlenmistir. Calismada, PM 10 ve PM 2.5 konsantrasyonlarinin mevsimsel farkliliklarini karsilastirmak icin Mann-Whitney U testi uygulanmistir. Mevsimsel fakliliklarin en belirgin oldugu istasyonlar kentsel Tekirdag ve Cerkezkoy istasyonlari ile kirsal Kandira istasyonudur. Konsantrasyonlar, kentsel istasyonlarda kis mevsiminde artarken kirsal istasyonlarda yaz mevsiminde artmaktadir. Partikul boyutu ile kirletici kaynaklari arasindaki iliskinin anlasilabilesi icin PM 2.5 /PM 10 oranlari hesaplanmis ve bu oranlar incelenen istasyonlarin ozelliklerine gore degerlendirilmistir. Yapilan degerlendirmeler, kis mevsiminde PM 2.5 , yaz mevsiminde ise PM 10 boyutundaki kirleticilerin hakim oldugunu gostermektedir.  Incelenen istasyonlar icin hesaplanan ortalama konsantrayonlar ve PM 2.5 /PM 10 oranlari, farkli ulkelerde farkli ozelliklerde sehirlerde yapilan benzer orneklemelerle karsilastirilarak sonuclarin literatur ile uyumlu oldugu belirlenmistir. Calismada, PM 10 ve PM 2.5 konsantrasyonlarinin birbirleri ile ve meteorolojik parametrelerle anlamli iliskiler gosterdigi spearman korelasyon katsayilari hesaplanarak belirlenmistir.