ارزیابی ژنتیکی پارامترهای منحنی شیردهی و برآورد اثر همخونی بر آنها درگاوهای هلشتاین ایران

هدف از این مطالعه، برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات منحنی شیردهی (تولید اولیه، نرخ رسیدن به اوج تولید، پارامتر مرتبط با حداکثر تولید، تغییرات شیب منحنی بعد از رسیدن به اوج تولید، زمان رسیدن به اوج تولید، مقدار تولید در اوج، تداوم شیردهی) برازش داده شده توسط تابع روک و تأثیر هم‌خونی بر این پارامترها برای گاوهای هلشتاین ایران بود. بدین منظور از رکوردهای روزآزمون تولید شیر مربوط به سه دورۀ شیردهی اول که بین سال‌های 1362 تا 1396 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع‌آوری شده بود، استفاده گردید. پارامترهای تابع روک برای همه حیوانات محاسبه شد و از روی پارامترهای منحنی، زمان و مقدار تولید در اوج و تداوم شیردهی محاسبه گردید. برآورد مؤلفه‌های واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات با استفاده از تجزیه و تحلیل تک صفتی و دوصفتی توسط روش نمونه‌گیری گیبس با استفاده از نرم افزار Gibbs3f90 انجام شد. اثر هم‌خونی روی بیشتر صفات منحنی به خصوص صفاتی که وراثت‌پذیری بالاتری داشتند، منفی بود و همچنین سبب افت تداوم تولید شیر شد. دامنۀ وراثت‌پذیری صفات مزبور از 0003/0 تا 086/0 متغیر بوده و بیشترین میزان وراثت‌پذیری مربوط به صفات تداوم شیردهی (086/0) در شکم دوم زایش و مقدار تولید در اوج شیردهی (067/0) در شکم سوم زایش بود. به طور کلی، پارامترهای منحنی شیردهی وراثت‌پذیری پایینی داشتند؛ بنابراین انتخاب ژنتیکی برای این صفات در کوتاه مدت نتایج مطلوبی را نشان نخواهد داد و تغییر در شرایط محیطی و مدیریتی برای بهبود این صفات تأثیرگذارتر خواهد بود