Mürsel Hadis ve Gelişiminde İbnü’s-Salâh’ın Rolü

Hadis usulunun netameli konulari bir siralamaya tabi tutuldugunda hic suphesiz “mursel hadis” bu listenin baslarinda yer almaktadir. Islam’in temel kaynaklarindan Hz. Peygamber’in (sa) sunnetinin habercisi konumundaki hadislerin makbullugu hakkinda one surulen bazi sartlar incelendiginde, tarihten gunumuze degin mursel hadisler hakkinda onemli tartismalarin bulundugu gorulmektedir. Şâfii oncesi mursel hakkinda pek ciddi bir tartisma bulunmazken Şâfii sonrasi isnadin merkeze alinmasi sonucunda hadislerin muttasil olusuna vurgu, mursel rivayetlerin hucciyetini tartismaya acmistir. Nitekim Şâfii sonrasi olusan hadis usulu literaturunun onculeri olan Hâkim, Hatib el-Bagdâdi ve Ibnu’s-Salâh gibi alimler Şâfii’nin izini takip ederek mursel hadisin hucciyeti hakkinda bir takim sozler sarf etmislerdir. Ibnu’s-Salâh hadisci olmasi hasebiyle mursel hadisi tek basina delil kabul etmemekle birlikte fakih olmasi hasebiyle de metni merkeze alan ilk donem fukahanin bakisina deger vermektedir. Bu baglamda Ibnu’s-Salâh isnad ve metni merkeze alan her iki yaklasima da hak veren bir perspektifle objektif olarak hareket ettigini soylememiz mumkundur. Ibnu’s-Salâh sonrasi hadis usulu eserlerinde mursel ozelinde muhim oranda onun takip edilmesi Ibnu’s-Salâh’in soz konusu yaklasiminin hakliligini gostermektedir. Bu baglamda calismamizda mursel hadisler ve mursel kavrami cercevesinde Ibnu’s-Salâh’in hadis usulu literaturundeki etkisi uzerinde durulacaktir. Bu cercevede makalemiz Ibnu’s-Salâh oncesi Mursel, Ibnu’s-Salâh’ta Mursel ve Ibnu’s-Salâh sonrasi Mursel seklinde uc baslik altinda incelenecektir. Calismamizda icerik analiz yontemi uygulanmistir.