Evaluation of Food Additives in Terms of Istihalah

Gida katki maddelerinin bir kismi hayvansal kaynaklardan elde edilmektedir. Elde edildigi kaynak ve uretim surecinde gecirdigi fiziksel ve kimyasal islemler bu maddelerin fikhi durumunu belirlemektedir. Tuketilmesi caiz olmayan bir kaynaktan elde edilen ancak uretim asamasinda kimyasal degisime yani istihaleye ugrayarak ozelligini degistiren maddeler caiz hale gelebilmektedir. Fiziksel degisimler istihale olusturmaz. Bu makalede Islam hukukundaki istihale ornekleri topluca degerlendirilerek orneklerdeki degisimlerin mantigi gida katki maddelerine uyarlanmaya calisilmistir. Buna gore domuzun her seyi necis oldugundan istihaleye ugrasin veya ugramasin gida katki maddesi uretiminde hammadde olarak kullanilamaz. Kimyasal acidan trigliseritler gliserol ve yag asitlerine, proteinler ise amino asitlerine kadar parcalanirlarsa istihaleye ugrarlar. Bu parcalanmayla ortaya cikan gliserol, yag asitleri ve amino asitlerin baska maddelerle birleserek olusturduklari yeni bilesikler de istihale kapsamina girer. Monogliserit, digliserit, fosfolipit, nukleotitler, jelatin ve fosfatidik asit kendisini olusturan temel yapilara kadar parcalanmadigi icin istihaleye ugramamistir. Bu maddelerin baska maddelerle birleserek olusturduklari yeni katki maddeleri de istihaleye ugramamaktadirlar.