Bodem als draagvlak voor een klimaatbestendige en gezonde stad

De klimaatverandering zal naar verwachting de komende decennia in Nederlandse steden meer perioden van hitte en droogte veroorzaken. Ook zullen intensievere regenbuien optreden die in het stedelijk gebied wateroverlast met zich meebrengen. De bijdrage van de bodem om steden klimaatbestendiger te maken, is in beleid echter vaak nog onderbelicht. De aanwezigheid van onbedekte bodem vergroot het waterbergend vermogen van het gebied en kan daarmee wateroverlast tegengaan. Daarnaast kan de aanleg van groen, openbaar of prive-eigendom, zorgen voor verkoeling tijdens hitteperioden. Ook buiten hitteperioden draagt groen eraan bij dat omwonenden positiever over hun gezondheid oordelen. Groen en onbedekte bodem per wijk op kaart: De baten van waterberging en groen zijn echter lastig in algemeen geldende kentallen uit te drukken, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM. De baten zijn namelijk afhankelijk van veel factoren, zoals bodemeigenschappen, het type groen en de ruimtelijke inrichting. Om gemeenten toch een handvat te bieden, heeft het RIVM met behulp van kaarten inzichtelijk gemaakt hoe het percentage onbedekte bodem en de hoeveelheid groen per woning zich verhoudt tot bestaande richtlijnen die het klimaatbeleid ondersteunen. Op basis van deze kaarten kunnen beleidsafwegingen worden gemaakt, bijvoorbeeld op welke plek in een wijk de investering in parken en plantsoenen het meeste loont. Ook zijn kaarten gemaakt van de leeftijdsopbouw per wijk en de sociaal economische status (SES). Uit een kaart van een stad die voor dit onderzoek als voorbeeld dient, blijkt dat vooral in wijken met lage SES minder groen aanwezig is. Gemeenschappelijke belangen benutten: Om maatregelen voor meer openbaar groen en waterbergend vermogen eenvoudiger te kunnen realiseren, zouden gemeenten klimaatdoelen kunnen koppelen aan beleidsdoelen uit andere sectoren. Voorbeelden zijn infrastructuur, volksgezondheid, veiligheid en duurzaamheid. Samenwerking tussen verschillende sectoren wordt in de toekomst waarschijnlijk makkelijker als de nieuwe Omgevingswet van kracht is, waar het huidige kabinet momenteel aan werkt. Dit rapport geeft inzicht in de wijze waarop ambities op het gebied van klimaat, water, bodem en gezondheid aan elkaar gekoppeld kunnen worden.