TÜRKİYE DE COVİD 19 PANDEMİSİ; FİLYASYON, SÜRVEYANS VE TEMASLI TAKİBİ

Covid 19 pandemisi surecinde, tanidan tedaviye, bireysel koruyucu yontemlerden toplumsal koruyucu mudahalelere cesitli uygulamalar ile salgin kontrol altina alinmaya calisilmistir. Dunya Saglik Orgutu onerileri dogrultusunda ulkelerin, genel salgin kontrolu stratejileri bulunmasiyla birlikte, kendilerine ozgu stratejileri de bulunmaktadir. Bu stratejilerin basinda gelen, enfekte bireye temasli kisileri tespit etme, kritik oneme sahiptir. Pandemi baslangicinda hastaligin kulucka suresi ve bulastiricilik suresi kesin olarak bilinmiyordu. Cesitli ulkelerden gelen arastirma verileri bu konuda standart olusturmaya yaramistir. Turkiye’de pandemi baslangicindan itibaren enfekte kisiler ve bu kisilere hastaligin belirli bir kulucka suresi boyunca temas edenler kayit altina alinarak takip edilmektedir. Temasli tanimiyla ilgili cesitli kriterler bulunmaktadir ve bu kriterler ulkeler arasi farklilik gosterebilir. Pandemide ayrica etkin bir bildirim sistemi (surveyans) olusturmak onemlidir. Ayrica bildirim sistemi sonucundan toplumun bilgilendirilmesi ve dinamik bir surec isleterek hizli mudahele programlari gelistirmek zorunludur. Ayrica hava yoluyla bulasan hastaliklarda cok onerilmese de Covid 19 salgininda super bulastiricilarin olmasina bagli olarak enfeksiyonun kaynaginin bulunmasi (filyasyon) salginin kontrolunde onemli hale gelmistir. Korunma, tani, tedavi, rehabilitasyon ve sosyal mudahaleler sonucu yapilan yanlislar ve dogrulardan ders almak bizlere yeni salginlara erken mudahaleyle kontrolunun saglanmasinda etkili olacaktir.