ANKARA’DA DİŞ TEKNİSYENİ PNOMOKONYOZU SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ OLDUĞU FAKTÖRLER

Giris: Dis teknisyenlerinde tozun neden oldugu parankimal degisiklikler pulmoner fonksiyonlari etkilemektedir. Bu calismada, Ankara’da gorev yapan dis teknisyenlerinde pulmoner tutulumun derecesini gosteren radyolojik skorlar (Akciger grafigi / YRBT) ile fonksiyonel bulgularin etkilenme derecesi arasindaki iliskinin degerlendirilmesi amaclanmistir. Gerec ve Yontem: Ankara ilinde gorev yapan 440 dis, teknisyeni akciger grafisi, solunum fonksiyon testleri, yuksek cozunurluklu bilgisayarli tomografi ile degerlendirildi. Radyolojik goruntulerdeki pulmoner tutulum derecesi; opasitelerin yogunlugu, amfizem, buzlu cam, bal petegi, plevral anormalliklerin genisligi temel alinarak kategorize edildi. Bulgular: Calismaya katilanlarin ortalama yasi 34,7±8,5 idi ve ortalama calisma suresi 16,5±7,9 yil idi. Dis teknisyeni pnomokonyozu (DTP) prevalansi %11,1 idi. YRBT’de en yaygin opasite %89,7 ile round opasite idi. Buyuk opasite orani ise %14,3 idi. ILO (International Labor Organiza tion) skoru ve YRBT skoru arasinda pozitif korelasyon vardi. ILO ve YRBT skorlari ile tum solunum foksiyon testleri (FEV1/FVC disinda) arasinda negatif korelasyon saptanirken, yas total maruziyet suresi, sigara, ise baslama yasi arasinda bir iliski saptanmadi. Ileri istatistiksel analizde; pulmoner tutulumun derecesi (YRBT skoru) fonksiyonel bozuklugun bagimsiz belirleyicisi olmustur. Pulmoner tutulumun derecesini en iyi yansitan fonksiyonel parametre ise %FEV1 idi. Sonuc: Biz dis teknisyenlerinde mix toz maruziyeti ile iliskili fonsiyonel bozukluklarin gosterilmesinde radyolojik ve fonksiyonel olcumlerin birlikte kullanilmasi gerektigini dusunuyoruz. Anahtar kelimeler: Pnomokonyoz, dis teknisyeni, mesleki akciger hastaligi.