ÇOCUK HASTANESİNE BAŞVURAN ANNELERİN AŞILAR KONUSUNDAKİ YAKLAŞIMLARI VE BİLGİ DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Giris ve Amac : Dunya genelinde giderek artan sayida asi retlerinin ebeveynlerin asilar konusunda yeterli ve dogru bilgiye sahip olmamasi veya medyada asilara dair spekulatif haberlerin cokca yer almasi gibi nedenlerden kaynaklandigi gosterilmistir. Ulkemizde de son yillarda asi retlerinin arttigina dair haberler dile getirilmektedir. Bu calismada, bir universite hastanesine basvuran annelerin asilar hakkinda bilgi duzeylerinin ve cocuklarinin asilanma durumlarinin belirlenmesi amaclandi. Gerec ve Yontem: Tanimlayici tipteki calismanin evrenini, ucuncu basamak bir saglik kurulusu olan Samsun Ondokuz Mayis Universitesi Cocuk Hastanesi’nde Temmuz-Agustos 2019 tarihlerinde muayene olan cocuklarin anneleri olusturmaktadir. Gonulluluk esasina dayali calismada 338 anneye arastirmacilarin gelistirdigi 33 soruluk anket uygulanmistir.  Calisma icin gerekli etik kurul ve kurum izinleri alinmistir. Elde edilen veriler SPSS-22 paket programina aktarilmis ve tanimlayici istatistiklerle ifade edilmistir. Bulgula r: Katilimcilarin yas ortalamasi 33,5±6,8 yil, %32,0’si ilkokul, %25,7’si lise, % 21,6’si universite mezunu ve %79,6’si ev hanimiydi.   Ailelerinin aylik toplam geliri %43,2’sinde 2001-3000 TL arasinda iken, %24,6’sinda 2000 TL’nin altinda ve  %20,1’inde 4500 TL’nin uzerindeydi. Acik uclu sorulara alinan yanitlara gore, %84,6’si asinin bulasici hastaliklardan korunmaya yaradigini, %63,9’u asi yapilmazsa bulasici hastaliklarin artacagini ifade etti. “Sizce asilarin yan etkisi var midir?” sorusuna %87,6’si “evet“ cevabini verdi. Bilinen en sik yan etkiler sirasiyla %79,2 ates, %30,4 kizariklik ve  %27 alerjiydi (birden fazla secenek isaretlenmisti). “Sizce rutin asilar hangi durumda ertelenebilir?”  sorusunu %68,0 “bir hastalik oldugunda”, %24,9’u “bilmiyorum” ve %5,4’u “ertelenemez” diye cevapladi. “Asilar hakkinda hic bilgi aldiniz mi?” sorusuna %4,0’u “hayir” diye ifade etti.  Bilgi alanlarin kaynaklari sorgulandiginda % 30,6’si doktordan, % 76,9’u hemsireden,  %4,7’si internetten bilgi aldiklarini belirtti. “Asi nerede yapilir?” sorusuna %76’si aile hekimliginde , %3,7’si hastanede ve % 18,9’u aile hekimligi ve hastanede seklinde cevapladi. “Saglik Bakanligi’nin rutin programinda olmayan ve doktor onerisiyle ailenin istegiyle yapilan ucretli asilar oldugunu biliyor muydunuz?” sorusuna %52,1’i “evet” ve “Cocugunuza hic ucretli bir asi yaptirdiniz mi?” sorusuna ise %14,8’i “evet” cevabi verdi. Sonuc ve Oneriler: Annelerin asinin onemi konusunda yeterli bilgi sahibi olduklari, bilgi kaynaklarinin ozellikle saglik personeli oldugu, yan etkiler konusunda bilgilerinin oldugu ancak rutin asilar disindaki asilarin yaptirilma oraninin cok dusuk oldugu belirlendi. Bu durumun katilimcilarin ekonomik duzeyleri ile iliskili olabilecegi kanaatine varildi. Her ne kadar yeterli bilgileri oldugu dusunulse de, annelere asilarin onemi, etki ve yan etkileri gibi konularda uygun olan her firsatta bilgilendirme yapmasinin gerekliligi hizmet ici egitimlerle saglik personeline hatirlatilmalidir. Anahtar sozcukler: Asi, bilgi duzeyi, anne